Budowa domu z dala od miejskiego zgiełku, w górach, pod lasem czy nad jeziorem ma mnóstwo zalet, ale jednocześnie stawia przed inwestorem niemałe wyzwania. Jednym z nich jest kwestia kanalizacji. Jeżeli nie mamy możliwości podłączenia działki do sieci kanalizacyjnej, musimy samodzielnie zadbać o odprowadzanie nieczystości. Popularnym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest oczywiście szambo, ale istnieje również bardziej ekologiczna i mniej uciążliwa alternatywa – przydomowa oczyszczalnia ścieków.

Jak działa przydomowa oczyszczalnia ścieków?

Domowa oczyszczalnia ścieków to instalacja, której głównym elementem jest zbiornik umieszczony pod ziemią, w odpowiedniej odległości od domu. Zadaniem takiego systemu jest przefiltrowanie ścieków i bezpieczne odprowadzenie ich do gleby.

Pierwszym etapem jest oczyszczanie ścieków w osadniku gnilnym. W rezultacie oddzielone zostają większe cząstki, tłuszcze i zanieczyszczenia. Dokładny przebieg drugiego etapu jest uzależniony od rodzaju oczyszczalni, jednak – ogólnie rzecz ujmując – następuje dalsza filtracja i rozkład zanieczyszczeń. Istotną różnicą pomiędzy pierwszym a drugim etapem są warunki, w jakich następuje oczyszczanie: najpierw w zbiorniku gnilnym filtracja odbywa się przy udziale bakterii beztlenowych, następnie zaś w warunkach tlenowych.

Aby przydomowa oczyszczalnia funkcjonowała prawidłowo, muszą zostać spełnione określone warunki, dotyczące przede wszystkim wielkości działki i poziomu wód gruntowych, które nie mogą znajdować się zbyt wysoko, ponieważ wówczas istniałoby duże ryzyko zanieczyszczenia ich ściekami. Ważny jest też rodzaj gleby: najlepiej do tego rodzaju instalacji nadaje się podłoże piaszczyste i gliniaste. Możemy jednak nieco dopasować podłoże, uzupełniając je dodatkową warstwą piasku w miejscu, w którym ma być umieszczona oczyszczalnia.

 

Rodzaje oczyszczalni przydomowych

Rozważając zakup przydomowej oczyszczalni ścieków, trzeba również zastanowić się nad rodzajem oczyszczalni, który najlepiej i najskuteczniej sprawdzi się na danej działce i który będzie dla nas najbardziej dostępny cenowo. Oczyszczalnie możemy podzielić na 3 główne rodzaje:

• oczyszczalnia z drenażem rozsączającym – najmniej skomplikowana oczyszczalnia, może być zamontowana nawet na niezbyt dużej działce, ale za to o bardzo niskim poziomie wód gruntowych i piaszczystym podłożu;
• oczyszczalnia hydrobotaniczna – oczyszczanie odbywa się w sztucznie wytworzonym ekosystemie bagiennym;
• oczyszczalnia z bioreaktorem – najnowocześniejsza, najbardziej zaawansowana i najbardziej przyjazna środowisku, ścieki są oczyszczane przy pomocy mikroorganizmów w bioreaktorze.

Koszt przydomowej oczyszczalni

Cena wykonania przydomowej oczyszczalni ścieków jest uzależniona od kilku czynników. Niemałe znaczenie ma wielkość domu i liczba domowników, ponieważ na tej podstawie wybieramy pojemność zbiornika. Na koszty wpływa również rodzaj oczyszczalni oraz naturalne warunki, jakimi dysponujemy na działce, zwłaszcza jeśli chodzi o skład gleby.

Jak zatem przedstawiają się koszty inwestycyjne przydomowej oczyszczalni? Za projekt zapłacimy zazwyczaj ok. 500 zł (podane ceny są cenami przybliżonymi, pochodzą z ogólnodostępnych w Internecie cen i zestawień kosztów, dlatego nie stanowią oferty handlowej), choć niekiedy cena może być nieco wyższa lub niższa, w zależności od indywidualnych uwarunkowań (średnio ok. 400-800 zł). W niektórych przypadkach projekt będzie już zawarty w dokumentacji dostarczonej nam przez firmę, w której zamawiamy oczyszczalnię – w takiej sytuacji nie ponosimy dodatkowych kosztów (przeważnie jest to po prostu wliczone w cenę).

Najmniej zapłacimy za prostą oczyszczalnię z drenażem rozsączającym – w przypadku domu jednorodzinnego dla ok. 3-5 osób będzie to koszt ok. 6500-9000 zł. Jeżeli jednak zdecydujemy się na oczyszczalnię ze złożem biologicznym, wydamy kilkanaście tysięcy złotych (przy bardziej zaawansowanych systemach nawet do ok. 20 000 zł).

Wysokie koszty poniesione na etapie projektowania i montażu oczyszczalni zostaną nam zrekompensowane w postaci niskich kosztów użytkowania. Roczny koszt utrzymania takiej instalacji to ok. 250-400 zł. Do stałych wydatków zalicza się opłata za energię elektryczną wykorzystywaną do uruchamiania dmuchawy pompy (ok. 13-20 zł miesięcznie, chyba że dom jest wyposażony w fotowoltaikę – wtedy koszt jest znacznie niższy lub praktycznie żaden), a także preparaty zawierające bakterie beztlenowe (ok. 100 zł rocznie). Opróżnianie zbiornika gnilnego, czyli usuwanie osadu, to koszt ok. 150 zł rocznie, ale i w tym przypadku możemy płacić mniej, jeżeli oczyszczanie odbywa się np. raz na 2 lata.

Projekt domowej oczyszczalni ścieków

Montaż przydomowej oczyszczalni ścieków nie jest całkowicie wolny od formalności i przepisów. Przede wszystkim projekt musi uwzględniać zalecane odległości zbiornika od poszczególnych punktów na działce:

• odległość zbiornika od okien naszego domu powinna wynosić co najmniej 5 m,
• odległość od granic działki to minimum 2 m,
• odległość od studni z wodą pitną – minimum 15 m,
• odległość od rur wodociągowych – minimum 1,5 m,
• odległość od drzew – co najmniej 3 m.

Jeśli chodzi o formalności, to pozwolenia na budowę wymagają jedynie oczyszczalnie o dobowej przepustowości powyżej 7,5 m³. W przypadku mniejszych instalacji musimy jedynie dokonać zgłoszenia, natomiast po zakończeniu montażu oczyszczalnia powinna zostać wpisana do odpowiedniej ewidencji w urzędzie miasta lub gminy.

Budowa domowej oczyszczalni ścieków krok po kroku

Przydomowa oczyszczalnia to coś, co z pewnością jesteśmy w stanie wykonać samemu. Wystarczy jedynie wykonać kilka kroków:

1. przygotowanie wykopu pod zbiornik
2. wstawienie i wypoziomowanie zbiornika
3. rozprowadzenie drenażu i zabezpieczenie rur geowłówkniną
4. zamontowanie wylotów wentylacyjnych
5. doprowadzenie instalacji elektrycznej
6. rozruch pracy - ten krok warto wykonać z pomocą fachowca z uprawnieniami.

Zawsze również można skorzystać z porad dostępnych w poniższym filmie:

Zalety przydomowej oczyszczalni ścieków

Przydomowa oczyszczalnia ścieków często bywa określana mianem ekologicznego szamba – i to właśnie stanowi jedną z jej najważniejszych zalet: jeżeli jest prawidłowo zaprojektowana i zamontowana, w odpowiednich warunkach będzie rozwiązaniem przyjaznym środowisku. Oprócz tego warto wyróżnić takie korzyści, jak:

• bezobsługowość – w przeciwieństwie do szamba, przydomowa oczyszczalnia ścieków nie wymaga tak częstego wywożenia – wystarczy opróżnić ją raz na rok lub nawet na 2-3 lata, w zależności od pojemności osadnika i liczby użytkowników;
• bardzo niskie koszty użytkowania;
• brak nieprzyjemnego zapachu, którego w przypadku szamba zazwyczaj nie da się uniknąć.

Dobre strony przydomowej oczyszczalni ścieków zauważają też jej użytkownicy:

 

Na co dzień przydomowa oczyszczalnia ścieków nie wymaga praktycznie żadnych działań ze strony domowników – pod tym względem komfort jest taki sam, jak w domu podłączonym do sieci kanalizacyjnej. Jedyną rzeczą, o której musimy pamiętać, jest systematyczne dodawanie bakterii beztlenowych, które zazwyczaj wrzuca się w formie gotowych tabletek do muszli klozetowej.

Minusy przydomowej oczyszczalni

Mimo wielu zalet, przydomowa oczyszczalnia ścieków ma także swoje wady, które sprawiają, że nie każdy będzie mógł pozwolić sobie na tego rodzaju instalację. Po pierwsze – musimy dysponować odpowiedniej wielkości działką, o określonym typie podłoża i w miarę niskim poziomie wód gruntowych. W przypadku nieodpowiedniej gleby konieczne będzie wprowadzenie modyfikacji do projektu, a to z kolei zwiększy koszt budowy oczyszczalni.

Drugim minusem jest koszt inwestycji. Wprawdzie wydatki poniesione na instalację oczyszczalni zwrócą się dość szybko (średni czas zwrotu to ok. 3 lata) dzięki niskim kosztom eksploatacji, jednak nie zmienia to faktu, że na początku musimy dysponować niemałą sumą, co najczęściej wiąże się z koniecznością zaciągnięcia kredytu. Oczyszczalnia jest też trudniejsza w wykonaniu niż zwykłe szambo – zarówno na etapie projektowania, jak i montażu potrzebujemy doświadczonych fachowców, aby wszystko działało sprawnie.

A jakie minusy zauważają ci, którzy zdecydowali się na przydomową oczyszczalnię ścieków?

 

Użytkownicy twierdzą, że w niektórych przypadkach nie da się uniknąć nieprzyjemnego zapachu wydobywającego się z instalacji. Co więcej, obsługa oczyszczalni może przysparzać trudności i uciążliwości. Szczególnie, kiedy systematyka nie jest naszą mocną stroną.

Niemniej jednak przydomowa oczyszczalnia ścieków to jednocześnie komfort użytkowania i ekologia. Oznacza ona niskie koszty eksploatacji, pracę niemal w 100% bezobsługową, a jednocześnie troskę o środowisko. To także idealne rozwiązanie dla tych, którzy z wielu względów nie mogą dociągnąć do swojej działki kanalizacji.

UWAGA! Podane kwoty są cenami przybliżonymi, pochodzą z ogólnodostępnych w Internecie zestawień kosztów, dlatego mogą odbiegać od aktualnych cen oraz nie stanowią oferty handlowej.