Dziś wiele osób chętnie wraca do drewnianego budownictwa. Jednym z najbardziej nietuzinkowych i oryginalnych rozwiązań w tym zakresie jest dom z bali. Wprawdzie ten styl architektoniczny kojarzy się przede wszystkim z terenami góralskimi czy ze skansenem, ale równie dobrze możemy postawić taki dom na przedmieściach, na wsi, czy na swoim prywatnym kawałku ziemi nad jeziorem. Zanim jednak zaczniemy skupować drewno, warto najpierw rozważyć wszystkie za i przeciw.

Budowa domu z bali

Ze względu na specyficzny charakter domu z bali, przed podjęciem ostatecznej decyzji i zakupem projektu warto upewnić się, że w danej okolicy możemy taki dom wybudować. W tym celu najlepiej zapoznać się z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (MPZP), w którym są określone wymogi dotyczące nowo powstającej zabudowy. Jeżeli okaże się, że dom z bali będzie wpisywał się kompozycyjnie w istniejącą już zabudowę, możemy wybrać projekt (np. z oferty gotowych projektów naszej firmy) i rozpocząć budowę.

Materiały do budowy domu z bali

Wybór materiału, podobnie jak wybór projektu, nie jest taki łatwy – dom z bali to przecież nie szałas, który może zbudować praktycznie każdy, kto ma dostęp do lasu. Po pierwsze, potrzebne jest odpowiednie drewno. W Polsce najczęściej wybieranymi gatunkami są modrzew, sosna i świerk, chociaż zdarzają się także bale dębowe, głównie z tzw. rynku wtórnego (w takim wypadku trzeba zwrócić uwagę na to, w jakim są stanie). Bale muszą być wykonane z litego drewna bardzo dobrej jakości – pamiętajmy, że tego typu materiał będzie zmieniał się na przestrzeni lat pod wpływem warunków atmosferycznych. Grubość bali zależy od rodzaju domu, jaki stawiamy i minimalnie jest to:

• 16-18 cm w domach całorocznych z ociepleniem
• 26 cm w domach bez ocieplenia.

Klienci decydują się jednak często na dużo grubsze bale. Dla domów letniskowych używa się najczęściej bali o średnicy 25-32 cm, a do domów całorocznych – o średnicy 36-42 cm.

Warto wiedzieć, że każdy bal jest zwykle ręcznie obrabiany i dopasowany do poprzednich. Możemy wybrać z kilku rodzajów bali:

• bale okrągłe z litego drewna ręcznie ciosane
• bale toczone
• półbale
• płazy.

Obecnie dostępne są też bale warstwowe, które w środku są od razu wypełnione materiałem termoizolacyjnym. Nacięcia na kanały izolacyjne również wykonuje się ręcznie. Należy także zadbać o to, by drewno było suche – maksymalna dopuszczalna wilgotność to ok. 18-19%.

 

 

Budowa domu z bali rozpoczyna się standardowo od postawienia fundamentów – ten etap nie różni się zasadniczo od domów murowanych: możemy zdecydować się na płytę lub ściany fundamentowe. Następnie, na odpowiednio przygotowanych podwalinach, można zacząć układać bale. Do wyboru mamy 2 główne typy konstrukcji:

• klasyczny – wykorzystuje się tu grube bale, układane jeden na drugim;
• sumikowo-łątkowy – polega na połączeniu elementów pionowych (łątki) z poziomymi (sumiki), dzięki czemu zyskujemy większą stabilność i możemy użyć cienkich bali.

Natomiast dach możemy przykryć dowolnym materiałem. Mogą to być zarówno dachówki (ceramiczne, gontopodobne), jak i blacha, strzecha, czy gont drewniany.

Jak wybrać firmę budowlaną?

Kolejną ważną kwestią jest sprawdzona, profesjonalna ekipa budowlana. Jako że obecnie dominują budynki murowane, niewielu jest fachowców, którzy specjalizują się w budowie drewnianych domów, zaś domy z bali zdecydowanie można zaliczyć do kategorii „niszowych”. Może się więc okazać, że znalezienie wykwalifikowanych w tej dziedzinie budowlańców nie będzie najłatwiejszym zadaniem. Mimo to warto poświęcić na to nieco więcej czasu i energii, aby znaleźć ekipę z dużym doświadczeniem, która zagwarantuje nam prawidłowe wykonanie wszystkich prac i oszczędzi dodatkowych kosztów związanych z ewentualnymi błędami wykonawczymi. Opinie osób, które skorzystały z usług takich firm mogą być pomocne na etapie szukania wykonawcy. Nie warto pomijać tego elementu, ponieważ solidnie przygotowana konstrukcja i wykończenie domu to gwarancja jakości i stabilności na lata.

Dom całoroczny a letniskowy wykonany z bali

Niezależnie od tego, jaki rodzaj domu z bali chcemy postawić, trzeba wiedzieć, że drewno jest impregnowane jeszcze na etapie produkcji surowca. Jest on więc zabezpieczony przeciw owadom, szkodnikom, grzybom i – co najistotniejsze – przeciwogniowo. Ryzyko pożaru zwiększają jedynie osoby trzecie lub instalacje elektryczne bez zabezpieczenia przeciwpożarowego.

Z bali można zbudować różne rodzaje domów – całoroczne lub letniskowe. W przypadku domów letniskowych praktycznie nie ma znaczenia grubość ścian. Co prawda ma to wpływ na właściwości cieplne, ale zakładając, że latem temperatury utrzymują się na komfortowym dla ludzi poziomie, nie jest aż tak istotne na jaką grubość bali się zdecydujemy. Najczęściej są to także domy o powierzchni do 35 m², ponieważ obowiązujące przepisy pozwalają na postawienie takiego budynku bez większych formalności.

 

Natomiast w przypadku domów całorocznych warto zwrócić uwagę na grubość ścian i ich izolację. Można wybrać grubsze w średnicy bale lub po prostu docieplić je wełną mineralną. Innym rozwiązaniem jest też zwykłe ocieplenie ścian (zwykle wykonuje się je od środka, by nie zepsuć zewnętrznego klimatycznego wyglądu całego budynku.

Ocieplenie domu z bali

Niektórych domów z bali nie trzeba ocieplać – jeżeli zdecydowaliśmy się na grube bale, wówczas samo drewno może okazać się wystarczającym materiałem izolacyjnym, który zimą również świetnie zatrzymuje ciepło wewnątrz, dzięki czemu możemy zmniejszyć koszty ogrzewania. Normowane przez Unię Europejską standardy energetyczne zakładają, że przy użyciu bali o grubości 26 centymetrów, nie trzeba w domach jednorodzinnych stosować dodatkowego ocieplenia. Wewnętrzna izolacja jest konieczna jedynie w domu z bali o mniejszej średnicy. Ciepło w dobrze izolowanym domu jest gromadzone w domu z bali i utrzymywane nawet kilka godzin np. po wygaśnięciu ognia w kominku. Jeżeli jednak chcemy zastosować dodatkową izolację cieplną, najlepiej ułożyć ją po wewnętrznej stronie, aby elewacja zachowała swój oryginalny charakter. Rekomendowanym materiałem jest wełna mineralna, która ma właściwą paroprzepuszczalność i dobrze współpracuje z drewnem – w ten sposób unikniemy ryzyka pojawienia się pleśni czy zagrzybienia na ścianach oraz nieszczelności w izolacji.

Wykończenie domu z bali

Dom z bali może mieć dowolny kształt, możemy więc aranżować pomieszczenia według własnego uznania. Budynek może, ale nie musi narzucać stylu aranżacji wnętrz. Jeżeli wykończymy ściany płytami gipsowo-kartonowymi i tynkiem, możemy stworzyć nawet nowoczesne wnętrze. Jeśli jednak marzymy o wnętrzach jednoprzestrzennych, może to być trudne ze względu na ograniczoną rozpiętość stropów z drewna.

 

Warto postawić na naturalny klimat, ekologiczne materiały i jasne kolory. Harmonia i prostolinijność dodatków sprawi, że wnętrze domu z bali będzie cieszyło oko i stanie się pełne oraz kompleksowe. Sprawdzą się więc biel i szarość jako dodatek do naturalnego koloru drewna. Można też dodać do tego paletę beży i brązów, by kolorem ocieplić wnętrze. Szyku doda naturalny kamień, np. na podłodze. Będzie to kolejny zwrot ku naturalności i ekologii.

Ile kosztuje dom z bali?

Budowa i wykończenie domu z bali to dość kosztowne przedsięwzięcie, mimo że zajmuje mniej czasu niż dom murowany. Na wysoką ceną wpływa przede wszystkim ilość litego, dobrego drewna, jaka jest niezbędna do budowy, a także konieczność zatrudnienia wyspecjalizowanych fachowców. Finalny koszt jest też uzależniony od tego, czy ściany działowe zostaną wykonane z bali, czy np. z otynkowanych płyt gipsowo-kartonowych oraz od rodzaju i grubości bali, ocieplenia i materiałów wykończeniowych. Jakiego budżetu będziemy zatem potrzebować na wybudowanie domu z bali?

• na etapie stanu surowego koszty wynoszą ok. 1500-2500 zł/m2;
• wykończenie domu do zamieszkania to koszt ok. 3000-3500 zł/m2;
• cena gotowego projektu domu z bali o powierzchni około 150 m² wynosi 2700-4500 zł.

Podsumowując, za dom z bali o powierzchni ok. 150 m2, wykończony „pod klucz” zapłacimy ok. 500-550 tysięcy złotych (podane ceny są cenami przybliżonymi, pochodzą z ogólnodostępnych w Internecie cen i zestawień kosztów, dlatego nie stanowią oferty handlowej).

Zalety domu z bali

Oprócz niekwestionowanego uroku, dom z bali ma wiele innych zalet.

1. Przede wszystkim można go wybudować dość szybko – w niektórych przypadkach nawet w ciągu ok. 4 tygodni (oczywiście musimy doliczyć do tego czas na prace wykończeniowe). Co więcej, cena domu z bali nie jest wyższa niż domu murowanego. Remonty czy naprawy również nie generują większych kosztów. Warto wspomnieć, że warunki pogodowe nie mają aż tak znaczącego wpływu na tempo budowy, jak w przypadku domów murowanych.
2. Poza tym jest to doskonała opcja dla osób ceniących sobie ekologiczne rozwiązania. Sam surowiec jest odnawialny, a odpadki powstałe w czasie obróbki są całkowicie biodegradowalne. W domu z bali tworzy się specyficzny mikroklimat, wynikający z naturalnych właściwości drewna (m.in. optymalna wilgotność powietrza wewnątrz) i bardzo korzystny dla zdrowia, ponieważ neutralizowane są jony dodatnie, powstające w wyniku działania sprzętów elektrycznych. Nie zapominajmy również o przyjemnym zapachu drewna.
3. Dom z bali to dom trwały, a dzięki odpowiedniej impregnacji, drewno użyte do budowy zapobiega procesom gnilnym sprawiając, że konstrukcja jest odporna na działanie niekorzystnych czynników.
4. W domu z bali nie musimy troszczyć się zanadto o ogrzewanie: drewno szybko się nagrzewa i dobrze utrzymuje ciepło – to z kolei pozwala na obniżenie rachunków przy równoczesnym komforcie cieplnym i możliwości stworzenia przytulnej atmosfery. Latem natomiast w takim domu będzie panował przyjemny chłód.
5. Drewniany dom zapewnia też znakomitą akustykę, bez nieprzyjemnego pogłosu. Łatwiej będzie nam wyizolować poszczególne pomieszczenia pod względem akustycznym.
6. Decydując się na dom z bali, można wykończyć go w tradycyjnym stylu, czyli najkrócej mówiąc: drewno na zewnątrz i drewno w środku. W takim wnętrzu z pewnością doskonale będą czuć się miłośnicy sielskich i rustykalnych klimatów. Jednak równie dobrze sprawdzi się tu bardziej nowoczesny wystrój – wówczas od zewnątrz możemy pozostawić naturalną, drewnianą elewację, zaś we wnętrzu zastosować płyty gipsowo-kartonowe, którymi zakryjemy drewno i które możemy pomalować na dowolny kolor lub wytapetować.

Wady domu z bali

1. Wadą domu z bali jest przede wszystkim kłopot ze znalezieniem wyspecjalizowanej ekipy budowlanej. To może sprawić, że wiele osób zniechęci się już na początku i zdecyduje się na łatwiejszy w wykonaniu dom murowany.
2. Drugą trudnością może okazać się lokalizacja: jeżeli posiadamy już działkę budowlaną w okolicy, w której dominują budynki murowane, dom z bali niekoniecznie będzie wpisywał się w estetykę osiedla, a pozwolenie na budowę może być ściśle powiązane z zastosowaniem się do wymogów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Dlatego, jeżeli zależy nam na drewnianym domu, najlepiej jest uwzględnić to już na etapie poszukiwania odpowiedniej działki.
3. Trzeba również pamiętać, że dom z bali może osiadać, czyli zmniejszać swoją wysokość pod wpływem wysychania drewna. Wszystkie okna, drzwi oraz instalacje muszą zatem być zamontowane w taki sposób, by w wyniku procesu osiadania nie trzeba było przeprowadzać generalnego remontu po 4-5 latach od zakończenia budowy.
4. Drewno ma także swoje wymagania – jeżeli przez długie lata chcemy cieszyć się idealną kondycją domu z bali, należy okresowo (co ok. 5-10 lat) przeprowadzać konserwację z zastosowaniem wysokiej jakości impregnatów. Zadbany dom odwdzięczy nam się swoją długowiecznością – niektóre domy z bali mogą stać co najmniej 100 lat, zaś wśród „rekordzistów” w tej dziedzinie są nawet 300-latkowie.

Dom z bali nie jest najprostszym i najtańszym przedsięwzięciem. Ale dla miłośników budownictwa drewnianego rekompensatą za wszystkie trudności związane z budową i utrzymaniem go w dobrym stanie, będzie niezaprzeczalna przyjemność płynąca z mieszkania w swoim wymarzonym domu – a to już bezcenna wartość.

Czy warto stawiać dom z bali – opinie

Co o domu z bali sądzą ci, którzy mieszkają w takim budynku?

 

Inwestorzy, którzy zdecydowali się na budowę domu z bali zauważają, że daje on niepowtarzalny klimat, wygląd i zapach. Nie zawsze jednak oznacza on cenę niższą niż dom szkieletowy lub murowany i porównywalną jakość. Niemniej jednak koszty maleją, kiedy budujemy dom systemem gospodarczym.

 

Podsumowując, dom z bali to niewątpliwie niepowtarzalny klimat i styl. Ta technologia nie jest jednak pozbawiona ograniczeń czy wad, niemniej jednak dla miłośników natury, dom z bali może być rozwiązaniem idealnym. Okazuje się także, że dom z bali zapewnia lepszą wydolność układu oddechowego, koncentrację i lepszy sen. Zatem budowanie domu z bali zgodnie z technologią zagwarantuje komfort mieszkańcom na długie lata. Dom z bali nie musi stawać jedynie w górach – można go zbudować wszędzie tam, gdzie tylko można dowieźć materiały i sprzęt.

UWAGA! Podane kwoty są cenami przybliżonymi, pochodzą z ogólnodostępnych w Internecie zestawień kosztów, dlatego mogą odbiegać od aktualnych cen oraz nie stanowią oferty handlowej.