Maty grzewcze, czyli elektryczne ogrzewanie podłogowe wybierane jest coraz częściej jako całościowy lub częściowy system ogrzewania. Jeszcze do niedawna ogrzewanie podłogowe stosowane było jako dodatkowy system, np. w formie podgrzewania podłogi w łazience czy kuchni. Nowe warunki techniczne (WT 2021) budynków stawianych od 2021 roku zakładają, że są to domy niskoenergetyczne, czyli mają niższe zapotrzebowanie na energię niż te sprzed np. 20-30 lat, a co za tym idzie – oznaczają niskie koszty eksploatacyjne. Zachęca to więc właścicieli domów do inwestowania np. w maty grzewcze.

Ogrzewanie podłogowe – na czym polega?

Ogrzewanie podłogowe oddaje ciepło z pojedynczych przewodów lub mat ułożonych pod podłogą. Instalacje niskotemperaturowego ogrzewania podłogowego dzielą się na:

1. elektryczne – łatwe do wykonania i nie wymagające dużych nakładów finansowych

2. wodne – do niedawna bardziej popularne niż elektryczne, ich instalacja podnosi jednak poziom podłogi, na których jest układana.

Z kolei elektryczne ogrzewanie podłogowe można zainstalować w różnych formach:

• kabli lub folii grzewczych – najczęściej stosuje się przewody grzejne w odpowiedniej do tego powłoce – z izolacją i ekranowaniem – i jest to metoda tańsza. Gdy w przewodzie płynie prąd, rozgrzewa się on i wydziela ciepło. Każdy przewód jest zamocowany do taśmy lub siatki montażowej położonej na izolacji cieplnej i zalany 5-centymetrowym jastrychem. Co ważne, przewodów takich nie można układać np. pod wanną lub pralką, czyli stałymi elementami zabudowy
• mat grzewczych – droższa opcja; są to 50-centymetrowe pasy siatki, w którą wpleciony jest kabel grzejny. Całość montuje się na warstwie kleju lub samopoziomującej masie. Taką instalację można też bez obaw położyć na starą posadzkę i przykryć np. terakotą. Działaniem steruje termoregulator, który współpracuje z czujnikiem temperatury.

Maty grzewcze – co to jest i jak działa?

Maty grzewcze to nic innego jak elektryczne ogrzewanie podłogowe. W praktyce to cienki elektryczny przewód grzewczy osadzony na samoprzylepnej siatce z włókna szklanego. Jest to alternatywa dla tradycyjnego podłogowego ogrzewania wodnego, która zapewnia ten sam komfort cieplny, tyle że instalacja jest często szybsza i tańsza (jeśli chodzi o koszt początkowy). Sama instalacja nie wymaga konserwacji, a jedynie właściwej regulacji elementów. Może być głównym systemem grzewczym w budynku lub jego uzupełnieniem.

Maty grzewcze to zatem płaszczyznowe ogrzewanie, które eliminuje tradycyjne wiszące grzejniki. Ciepło wydzielane jest z mat grzejnych ukrytych pod powierzchnią podłogi. W wyniku oporu elektrycznego na drutach przewodów wytwarza się ciepło, a energia przenoszona jest na płaszczyznę podłogi ogrzewając pomieszczenie. Ciepłe powietrze stopniowo uwalniane jest ku górze. Warto zaznaczyć, że do niedawna zakładano, że może to być jedynie podłoga pokryta kaflami, tymczasem obecnie firmy oferują cały szereg paneli winylowych lub podłóg drewnianych, które bez problemu można używać przy ogrzewaniu podłogowym. Daje to szerokie możliwości stosowania mat grzewczych. Są one kompatybilne z termostatem i czujnikiem podłogowym, które mają możliwość ustawienia pory włączenia i wyłączenia ogrzewania, co zapewnia wydajność oraz kontrolę nad kosztami eksploatacji.

Wady i zalety mat grzewczych

Każdy użytkownik z pewnością znajdzie coś dobrego i coś zniechęcającego w tym systemie ogrzewania.

Zalety mat grzewczych

Maty grzewcze, jak cały system ogrzewania podłogowego, jest ogrzewaniem czystym, nie produkującym zanieczyszczeń ani odpadów oraz bezobsługowym. Nie ma także potrzeby zakupu i przechowywania paliwa. Zdecydowaną zaletą mat grzewczych jest łatwość ich montażu – maty może zainstalować każdy glazurnik, a nawet sam inwestor. Stałe odległości między pętlami przewodów gwarantuje taśma, w którą wplecione są przewody. Matę można także bez problemu dopasować do kształtu pomieszczenia za pomocą zwykłego docięcia. Elektryczne ogrzewanie podłogowe jest też tańsze niż ogrzewanie wodne jeśli chodzi o koszty początkowe, a dodatkowo nie ma konieczności wyodrębniania w domu kotłowni, czyli miejsca, z którego ciepło rozchodzi się instalacją do każdego pomieszczenia. To system niemal bezawaryjny i korzystny dla alergików, bo nie wywołuje silnej konwekcji powietrza. Zalety tego systemu ogrzewania dostrzegają także użytkownicy wypowiadający się na internetowych forach.

Powyższe opinie potwierdzają korzyści wynikające z zastosowania ogrzewania podłogowego w domu. Użytkownicy doceniają łatwość montażu oraz to, że w przypadku mat grzewczych łatwiej jest kontrolować temperaturę, niż przy wodnym ogrzewaniu podłogowym. Zauważalna jest też możliwość dowolnej aranżacji pomieszczeń dzięki usunięciu z nich tradycyjnych grzejników. Ostatnim, niezaprzeczalnym argumentem za matami grzewczymi jest możliwość ogrzania stóp zimą, szczególnie w łazience, gdzie często chodzimy boso.

Wady mat grzewczych

System ten nie jest jednak pozbawiony wad. Należą do nich przede wszystkim wysokie koszty eksploatacji. Są one jednak niwelowane dzięki technologiom użytym w domach pasywnych lub wytwarzających energię dzięki ogniwom fotowoltaicznym.

Elektryczne ogrzewanie podłogowe oznacza, że przepływ prądu powoduje wydzielanie ciepła. Jest to wada, jeśli system go nie odbierze, ponieważ wtedy może dojść do awarii lub nawet przepalenia przewodu, szczególnie kiedy ogrzewaną część podłogi przysłonimy meblem z krótkimi nóżkami lub bezpośrednio postawionym na podłodze.

Maty grzewcze jako podstawowe źródło ogrzewania

Ogrzewanie podłogowe jako główny system grzewczy wykorzystuje się coraz częściej w domach pasywnych – oznacza to brak konieczności wydzielenia pomieszczenia na kotłownię i jednocześnie wykorzystanie ogniw fotowoltaicznych do równoważenia kosztów (w związku z planowanymi zmianami rządu w kosztach i zasadach odzyskiwania energii wyprodukowanej przez panele fotowoltaiczne, nie wiadomo jak długo potrwa „opłacalność” montowania paneli).
Maty grzewcze mogą być zasilane:

• jednostronnie – są łatwiejsze w montażu i mają jeden przewód zasilający
• dwustronnie – trudniejsze w montażu i mają dwa przewody, które należy odprowadzić do puszki elektrycznej zawierającej regulator temperatury; te maty są cieńsze, dlatego używa się ich w pomieszczeniach, gdzie nie chcemy podnosić zbyt wysoko poziomu podłogi.

Mata nie obciąża stropu, dlatego może być układana na parterze, a także na innych kondygnacjach budynku, nawet na poddaszu, jeśli założymy, że maty grzewcze mają służyć jako podstawowe źródło ogrzewania. Więcej o ogrzewaniu podłogowym (wodnym i elektrycznym), jego wadach i zaletach przeczytacie także w innym naszym artykule.

O czym trzeba wiedzieć przy wyborze maty grzewczej?

Maty grzewcze mają różną moc, którą stosuje się w zależności od materiałów wykończenia podłogi. Moc najczęściej używanych mat waha się od 60 do 200W/m². Do podłóg drewnianych odpowiednie są maty o mocy 100W/m². Z kolei do podłóg kamiennych lub ceramicznych stosuje się maty o mocy 150W/m². W pomieszczeniach, w których nie jest wskazana wysoka temperatura – sypialnia, pokój dziecięcy – używa się mat o mocy 60W/m². Taka moc jest też wystarczająca, kiedy chcemy jedynie dogrzać pomieszczenia. Z kolei do łazienki czy kuchni lepiej wybrać maty o mocy minimum 150W/m². Największa moc jest potrzebna w przypadku ogrodów zimowych i pod kamienne płyty. Wówczas egzamin zdadzą maty o mocy 200W/m². W każdym przypadku należy pamiętać, że nie można skracać mat grzejnych, a co gorsza-kabli. Wycinać można jedynie samą siatkę, do której przewody są przymocowane. Istotne jest także to, że maty nie mogą być instalowane pod zabudową stałą. Nie można więc układać mat pod szafami, szafkami bez nóg, wannami, brodzikami czy muszlami WC.

Ile kosztują maty grzewcze?

Trudno jednoznacznie określić ile kosztuje ogrzewanie podłogowe. Głównym czynnikiem decydującym o kosztach (oprócz ceny instalacji) jest ilość prądu potrzebna do ogrzewania. To z kolei zależy od rodzaju budynku, jego izolacji, wysokości pomieszczeń, czy zapotrzebowania mieszkańców na ciepło, a przede wszystkim od mocy podłogówki. Wiele wskazuje na to, że ogrzewanie podłogowe (niskotemperaturowe) oznacza mniejsze zużycie energii, niż w tradycyjnym ogrzewaniu. Wszystko przez tzw. efekt ciepłej podłogi lub efekt ciepłych stóp. W praktyce oznacza to, że ogrzewanie korzystnie wpływa na ogrzanie naszych stóp, nawet jeśli zmniejszymy pożądaną temperaturę w pomieszczeniach, a przez to ilość zużytej energii, ponieważ komfort cieplny będzie zapewniony. Najpewniejszą wycenę ogrzewania podłogowego potrafią stworzyć przedstawiciele handlowi, ale nasi Konsultanci Projektowi w czasie wyboru projektu z pewnością udzielą informacji o opłacalności danego systemu ogrzewania w konkretnym domu.

Mata, którą kupuje się w gotowych zestawach (na rolce o szerokości 50 cm) o odpowiedniej długości i mocy kosztuje od 150 do 450 zł/m². Dodatkowym kosztem jest termostat, który może kosztować od 100 do nawet 500 zł. Montaż mat grzewczych to także robocizna – około 40% ceny to właśnie usługa fachowców. Ogrzewanie matami np. w łazience o powierzchni 3 m², przy mocy 150W/m², cenie prądu 0,55 zł/kWh i działaniu przez 4 godziny na dobę, da nam dzienny koszt około 1 zł. Szacuje się, że w mieszkaniu o powierzchni około 50m² ogrzewanie podłogowe będzie kosztowało w eksploatacji około 110-200 zł. Niemniej jednak koszty podłogówki są różne dla każdego domu. Cena spada tym bardziej, im więcej zainwestuje się w energooszczędność domu. W porównaniu do innych form ogrzewania domu (również tych wysokotemperaturowych) w ostatnim czasie koszt eksploatacji jest zbliżony, niezależnie od tego, czy będziemy chcieli porównać instalację ogrzewania podłogowego do pompy ciepła, czy kotła gazowego. Pompy ciepła również zasilane są prądem, a koszty eksploatacji zmniejszają się w przypadku zamontowania paneli fotowoltaicznych. Z kolei cena gazu w ostatnim czasie jest podobna do ceny prądu, co również niweluje różnice w kosztach. Maty grzewcze mają więc taką przewagę, że instalację można położyć samemu, a dodatkowo nie potrzeba do tego pomieszczenia przeznaczonego na kotłownię i miejsca na paliwo. To również minimalizuje koszty początkowe.

Montaż podłogówki krok po kroku

Na efektywność mat wpływa sposób zaprojektowania instalacji. Ważne, żeby dobrać obwody grzewcze tak, aby potrafiły nagrzać pomieszczenia przy możliwie najmniejszej mocy. Liczy się więc staranny projekt. Jeśli ogrzewanie podłogowe ma pełnić jedynie rolę dogrzewającą, można wybrać pętle grzewcze o mniejszej mocy, a sama regulacja automatyki nie sprawi problemu. Maty układa się bezpośrednio pod warstwą wykończeniową, czyli w warstwie kleju pod terakotą. Gwarantuje to szybkie nagrzewanie podłogi. Maty grzewcze można ułożyć samodzielnie, a w zakres prac wchodzą:

• wylewka cementowa
• doprowadzenie prądu do puszki montażowej na ścianie
• podłączenie termostatu do maty i czujnika podłogowego
• ułożenie maty
• nałożenie kleju lub masy samopoziomującej
• położenie płytek/parkietu.

Jeżeli mata jest za długa, należy ją przeciąć (UWAGA! Przecinamy jedynie siatkę, nigdy kabel!) i ułożyć równolegle do pierwszego rzędu.

Inwestora ucieszy na pewno fakt, że w przypadku mat grzewczych od czasu montażu do czasu uruchomienia mija kilkanaście do kilkudziesięciu godzin. Warto jednak pamiętać, że gwarancja producenta obowiązuje jedynie wtedy, gdy ogrzewanie do instalacji elektrycznej podłączy elektryk z uprawnieniami. Jeśli jednak wierzycie w swoje umiejętności i chcecie sami położyć matę grzejną, możecie wesprzeć się filmikiem:

Czy warto inwestować w elektryczną podłogówkę?

Z jednej strony ogrzewanie podłogowe to wysoki koszt użytkowania w przypadku ogrzewania zasadniczego. Koszty te jednak spadają w przypadku dogrzewania. Może się to opłacić w domach letniskowych, gdzie nie ma dużej ilości zużycia energii, a jednocześnie nie ma obawy o awarię zimą, kiedy panują mrozy. Maty grzewcze stanowią wygodną alternatywę dla tradycyjnego ogrzewania podłogowego zintegrowanego z instalacją centralnego ogrzewania. W domu całorocznym lepiej używać mat grzewczych jako dodatkowe, strefowe ogrzewanie – np. w łazience lub wiatrołapie. Niewątpliwie około półgodzinny czas nagrzewania to spory atut. Możliwość samodzielnego montażu sprawia, że można je bez problemu użyć w przypadku modernizacji domu, remontu, a także w nowej inwestycji. Szacuje się, że dobrze wykonany system ogrzewania elektrycznego może wytrzymać nawet 50 lat.

Opłacalne może się okazać zainwestowanie w instalację fotowoltaiczną do redukcji kosztów eksploatacji. Wówczas maty pełniące rolę podstawowego ogrzewania nie pochłoną dużych pieniędzy (dziś jednak to temat trochę niepewny przez planowane zmiany w rozliczaniu energii z fotowoltaiki).

Elektryczne maty grzewcze to bardzo dobry sposób na zwiększenie komfortu w takich pomieszczeniach, jak łazienka czy kuchnia. To także ekonomiczne i łatwe w montażu rozwiązanie gwarantujące szybkie rozgrzanie podłogi pokrytej terakotą, płytkami ceramicznymi, gresem czy marmurem. Ogrzewanie podłogowe matą zmniejsza zapotrzebowanie na energię cieplną z instalacji centralnego ogrzewania nawet o 20%. Na koniec warto zauważyć, że cały system ukryty jest pod podłogą, co daje niemal nieograniczone możliwości aranżacyjne pomieszczeń, dzięki usunięciu z nich kłopotliwych w wielu przypadkach grzejników. Wszystkie te zalety potwierdzają powyższe opinie użytkowników.