Ocieplenie i termomodernizacja domu – dlaczego warto?

Ocieplenie domu to inwestycja, która przyniesie Ci długofalowe korzyści, a przede wszystkim będzie wiązać się z oszczędnościami na eksploatacji budynku. Odpowiednia izolacja ścian, podłóg i dachu sprawia, że ciepło nie ucieka na zewnątrz, dzięki czemu koszty ogrzewania mogą spaść średnio o 20%, a w niektórych przypadkach – nawet do 50%. W ocieplonym budynku temperatura jest równomierna, nie występują zimne strefy przy oknach czy drzwiach, co zwiększa komfort użytkowania. Jak potwierdzają eksperci, termomodernizacja sprawia, że wartość Twojej nieruchomości wzrasta – uzyskanie wyższej klasy energetycznej budynku sprawia, że dom staje się bardziej atrakcyjny na rynku nieruchomości, a jego cena może wzrosnąć o ok. 10%.

Uwaga: Eksperci z Defro, polskiego producenta kotłów i urządzeń grzewczych, zalecają, aby ocieplenie budynku łączyć z wymianą źródła ciepła. Tylko wtedy możliwe jest realne obniżenie zapotrzebowania energetycznego oraz poprawa sprawności systemu grzewczego.

Warto też podkreślić, że taka inwestycja to wkład w ochronę środowiska. Mniejsze zużycie energii oznacza redukcję emisji CO2 i innych zanieczyszczeń, co ma pozytywny wpływ na jakość powietrza. Co istotne, istnieją programy publiczne, które wspierają takie działania – najważniejszym z nich są bez wątpienia dotacje Czyste Powietrze, których beneficjentami mogą być zarówno właściciele domów jednorodzinnych, jak i osoby prowadzące działalność gospodarczą w budynkach mieszkalnych.

Program „Czyste Powietrze” – na czym polega i kto może z niego skorzystać?

„Czyste Powietrze” to ogólnopolski program dotacyjny, którego celem jest walka ze smogiem oraz poprawa efektywności energetycznej budynków mieszkalnych. Skierowany jest do właścicieli i współwłaścicieli domów jednorodzinnych oraz wydzielonych lokali mieszkalnych z osobnym licznikiem energii elektrycznej.

Uwaga: Dofinansowanie można otrzymać tylko na jeden budynek.

Program „Czyste Powietrze” obejmuje m.in. wymianę starych pieców na ekologiczne źródła ciepła takie jak pompy ciepła, nowoczesne kotły na pellet lub kotły gazowe. Warto jednak wiedzieć, że od 31 marca 2025 roku obowiązuje nowa odsłona programu, dzięki czemu możesz zyskać:

• do 40% kosztów kwalifikowanych netto (podstawowy poziom),
• do 70% kosztów kwalifikowanych netto (podwyższony poziom) – jeśli Twój miesięczny dochód na osobę w gospodarstwie wieloosobowym nie przekracza 2250 zł (lub 3150 zł w gospodarstwach jednoosobowych)
• do 100% kosztów kwalifikowanych netto (dla najuboższych gospodarstw domowych) – w sytuacji, gdy miesięczny dochód na osobę w gospodarstwie wieloosobowym nie przekracza 1300 zł miesięcznie lub do 1800 zł miesięcznie w gospodarstwie jednoosobowym.

Tym samym maksymalne kwoty dotacji w najwyższym poziomie sięgają do 135000 zł – w przypadku kompleksowej termomodernizacji z instalacją fotowoltaiczną; przy czym ten próg dofinansowania dotyczy beneficjentów o najniższych dochodach.

Uwaga: Istotną zmianą w programie „Czyste Powietrze” jest również konieczność wykonania audytu energetycznego przed rozpoczęciem prac. Audyt ma na celu wskazanie rozwiązań, które będą dla Ciebie najbardziej efektowne i przyniosą największe oszczędności. Po zakończeniu inwestycji powinieneś natomiast uzyskać świadectwo charakterystyki energetycznej budynku.

Jeżeli chcesz skorzystać z dofinansowania, powinieneś spełniać pewne kryteria. Przede wszystkim dom musi być Twoją własnością (lub współwłasnością) od co najmniej 3 lat, a Twój roczny dochód nie może przekroczyć 135000 zł, jeśli chcesz ubiegać się o podstawowe dofinansowanie.

Uwaga: Oficjalnymi operatorami programu „Czyste Powietrze” są gminy i Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW). Oznacza to, że tylko tam są przyjmowane i rozpatrywane wnioski o dofinansowanie. Operatorzy monitorują także prawidłowość przeprowadzanych inwestycji oraz wypłacają środki beneficjentom.

Na co możesz dostać dofinansowanie w programie „Czyste Powietrze”?

Tak jak już wspominaliśmy, rządowy program „Czyste Powietrze” oferuje dofinansowanie na szeroki zakres prac związanych z termomodernizacją i wymianą źródeł ciepła w budynku mieszkalnym. Możesz otrzymać dofinansowanie między innymi na:

• wymianę starego pieca lub kotła na nowoczesne i ekologiczne źródło ciepła, np.: pompę ciepła, kocioł gazowy kondensacyjny, kocioł na biomasę (np. pellet z oferty Defro),
• ocieplenie ścian zewnętrznych,
• ocieplenie dachu,
• ocieplenie podłóg,
• ocieplenie stropów,
• wymianę okien i drzwi zewnętrznych na energooszczędne,
• montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacji),
• zakup oraz montaż instalacji fotowoltaicznej.

Wniosek o dofinansowanie w programie „Czyste Powietrze” możesz złożyć na kilka sposobów: 

• określ zakres prac termomodernizacyjnych;
• przygotuj niezbędne dokumenty: dokument potwierdzający prawo własności budynku; zaświadczenie o dochodach, jeśli ubiegasz się o podwyższone dofinansowanie; audyt energetyczny, jeśli jest wymagany dla danego zakresu prac; oferty lub kosztorysy planowanych prac;
• złóż wniosek elektronicznie (załóż konto w Generatorze Wniosków o Dofinansowanie;
• wypełnij wniosek o dofinansowanie w systemie GWD zgodnie z instrukcją dostępną w załączniku o dokumentach programowych, zweryfikuj i zatwierdź wypełniony wniosek, podpisz wniosek elektronicznie za pomocą profilu zaufanego lub podpisu kwalifikowanego); złóż wniosek w gminnym punkcie konsultacyjno-informacyjnym; złóż wniosek w siedzibie lub w oddziale WFOŚiGW.

Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku podpisywana jest umowa o dofinansowanie, która określa warunki realizacji inwestycji. Po zrealizowaniu prac przez uprawnioną firmę należy złożyć wniosek o płatność, dołączając wymagane dokumenty (przedstawienie faktur i protokołów). Wówczas następuje rozliczenie i refundacja.

Inne możliwości dofinansowania termomodernizacji budynku

W tym miejscu warto pokrótce wspomnieć też o innych możliwościach dofinansowania termomodernizacji budynku. Jakich?

Dla osób, które planują instalację pompy ciepła w nowym domu jednorodzinnym, dostępny jest także program „Moje Ciepło” realizowany ze środków Funduszu Modernizacyjnego oferujący dotacje do 50% kosztów inwestycji (maksymalnie do 28500 zł). Nabór wniosków prowadzony jest w trybie ciągłym do końca 2026 roku, jednak nie dłużej niż do wyczerpania środków alokacji.

Premia termomodernizacyjna to forma wsparcia finansowego, która przysługuje inwestorom realizującym projekty termomodernizacyjne. Wsparcie to jest powiązane z kredytem bankowym – stanowi spłatę części kredytu.

Warto też wspomnieć o programie „Stop Smog”, który funkcjonuje w regionach o wysokim zanieczyszczeniu powietrza. To gmina organizuje nabory i przyznaje dotacje mieszkańcom, którzy muszą mieszkać na jej terenie i spełniać kryteria ubóstwa energetycznego (dochód na osobę nie może przekroczyć określonych progów). „Stop Smog” koncentruje się przede wszystkim na wymianie starych, wysokoemisyjnych pieców na niskoemisyjne źródła ciepła oraz na termomodernizacji budynków, ale zakres jego wsparcia jest węższy niż w programie „Czyste Powietrze”. Maksymalna kwota dofinansowania to do 53000 zł na budynek, ale program działa tylko w gminach, które zgłosiły się do udziału i spełniają określone warunki.

Istnieje również możliwość skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej w rozliczeniu podatkowym, która pozwala odliczyć część wydatków poniesionych na termomodernizację i wymianę źródeł ciepła. Przy czym odliczenie obejmuje wydatki, które nie zostały pokryte dotacjami.