Pompa ciepła – z czego wynika popularność urządzenia? 

Prawie połowa realizowanych w tym roku projektów nowych domów jednorodzinnych jest wyposażona w pompy ciepła. Takie urządzenie wykorzystywane jest jako instalacja grzewcza do instalacji centralnego ogrzewania, a także ciepłej wody użytkowej. Koszt montażu pompy jest kilkukrotnie wyższy niż kotła węglowego lub gazowego. Co zatem wpływa na popularność pomp ciepła? 

Urządzenia zaliczane są do instalacji korzystających z odnawialnych źródeł energii. Ich działanie opiera się na wytwarzaniu obiegu energii cieplnej pomiędzy obszarami, w których panują różne temperatury. Do pozyskiwania ciepła wykorzystują naturalne zasoby, czyli ogrzane powietrze, ciepło gruntowe i wodę z naturalnych zbiorników powierzchniowych oraz głębinowych. Jest to energia czysta, a jednocześnie darmowa. Nie wpływa na emisję szkodliwych gazów cieplarnianych do atmosfery i jest ogólnodostępna. 

Do pracy pompy ciepła wykorzystywana jest co prawda energia elektryczna, ale tylko do uruchamiania pomp, wentylatorów i kompresora. W dobrych pompach na 1 kW energii elektrycznej powstaje 5 kW energii cieplnej. Zapotrzebowanie na prąd często zaspokaja instalacja fotowoltaiczna. 

Pompy ciepła to także urządzenia bardzo funkcjonalne i wygodne. Są bezobsługowe i nie wymagają gromadzenia zapasów paliwa. Odpadają też wszelkie prace związane z czyszczeniem, uzupełnianiem paliwa czy z odpadami. Można zestawić ją z inteligentnymi systemami sterowania temperaturą. Co ważne, dobrze dobrana pompa ciepła zapewni skuteczne ogrzewanie także w okresie silnych mrozów. 

Zapoznaj się: Dofinansowanie do pompy ciepła 2023 - jak uzyskać, ile wynosi, komu się należy?

Konstrukcja i działanie pomp typu monoblok 

Podstawową konstrukcją pompy ciepła jest typ monoblok. Jest to pojedynczy moduł, w którym znajdują się wszystkie urządzenia potrzebne do wytworzenia ciepła. Pompa ma izolację termiczną i akustyczną, a także osłonę zabezpieczającą przed uszkodzeniem. Zgromadzone w niej podzespoły wykonują kolejno następujące czynności:

• pobieranie energii – pompa korzysta z ogrzanego słońcem powietrza, wody lub zasobów ciepła geotermalnego. Wymaga budowy specjalnych instalacji, a w przypadku pomp powietrznych jedynie montażu wentylatora;
• przekazywanie energii do czynnika chłodniczego – ciepło przekazywane jest do zamkniętego czynnika chłodniczego, który paruje nawet w ujemnych temperaturach
• sprężanie ciepła – niewielkie ilości energii cieplnej w postaci gazu są sprężane. Następnie para trafia do skraplacza, gdzie odzyskiwana jest energia, a czynnik w postaci płynnej wraca do obiegu;
• nagrzewanie wody do c.o. – pozyskana i zgromadzona energia cieplna wykorzystywana jest do ogrzewania wody płynącej w układach centralnego ogrzewania. Można też zastosować ją do instalacji c.w.u.

Pompa monoblok i split – czym się różnią? 

Poza pompami monoblok, na rynku dostępny jest także inny typ – pompa ciepła split. Ten rodzaj urządzenia wykonuje dokładnie takie same procesy w tej samej kolejności. Zawiera takie same mechanizmy i urządzenia. Jedyną różnicą jest podzielenie ich na dwa moduły. Jednostka zewnętrzna pobiera energię (głównie z powietrza) i przekazuje ją do czynnika chłodniczego. Przewody prowadzą do wewnątrz budynku, gdzie znajdują się jednostka wewnętrzna odpowiedzialna za pozostałe procesy. 

Ze względu na rozdzielenie urządzenia w miejscu obiegu transportującego czynnik chłodniczy, komplikuje się nieco montaż pompy. Trzeba połączyć przewody miedziane i wypełnić układ czynnikiem chłodniczym. Takie prace mogą wykonywać tylko certyfikowani monterzy F-GAZ. Wpływa to na wyższy koszt montażu i może wydłużyć termin jego przeprowadzenia. 

Przeczytaj: Pompa ciepła - koszty 2023. Wycena zakupu, instalacji, użytkowania

Wady i zalety pomp monoblok 

W podsumowaniu warto zestawić najważniejsze cechy pomp ciepła typu monoblok. Użytkownicy z reguły wymieniają tych kilka najważniejszych zalet:

• nie zajmuje miejsca w budynku – cała konstrukcja znajduje się na zewnątrz, a wewnątrz budynku prowadzone są jedynie rury z ciepłą wodą. Dzięki temu nie trzeba organizować dodatkowego miejsca w mieszkaniu;
• niska emisja hałasu – poza domem znajdują się także wszystkie urządzenia, w tym kompresor, który odpowiada za emisję hałasu. Skrzynia pompy ciepła jest dobrze zaizolowana także pod kątem akustyki;
• łatwy montaż – instalacja polega jedynie na połączeniu przewodów wodnych. To znacznie skraca czas pracy i ułatwia montaż.

W niektórych przypadkach może się okazać, że wady tego urządzenia przewyższają jego zalety i lepiej sięgnąć po drugi wariant. Do najsłabszych stron trzeba zaliczyć:

• możliwe zamarzanie wody – przy bardzo dotkliwych mrozach i przerwach w dostawach prądu, w urządzeniu ulokowanym na zewnątrz dochodzi do zamarzania wody w układzie. To może prowadzić do rozszczelnienia i innych konsekwencji;
• wysoka cena – pompy monoblok są droższe od split na etapie inwestycji. Część kosztów zwraca się w postaci łatwego i szybkiego montażu. 

Sprawdź: Jaka powietrzna pompa ciepła do domu 100 m2?