Czym zajmuje się dekarz i jaką rolę pełni podczas budowy domu?

Kim jest dekarz?

Dekarz jest wykwalifikowanym rzemieślnikiem, który specjalizuje się w projektowaniu, wykonywaniu, naprawach i bieżących pracach konserwacyjnych dachów. Jest niezbędnym fachowcem na budowie, ale pomoże też naprawić i utrzymać istniejące już pokrycia w dobrym stanie. 

Jest to zawód z długą historią – wyodrębnił się z dawnego fachu cieśli pod koniec XIX wieku, kiedy zaczęto specjalizować prace budowlane związane z dachem. Wcześniej to właśnie cieśle odpowiadali za całą konstrukcję więźby i jej pokrycie, jednak rozwój nowych materiałów oraz technik dekarskich sprawił, że pojawiła się potrzeba wyszkolonych specjalistów zajmujących się wyłącznie dachami.

Praca dekarza nie należy do łatwych – wymaga nie tylko dużej wiedzy, ale również dobrej kondycji fizycznej. WIększość prac wykonuje się, stojąc na dachu – często w wymuszonej pozycji. Praca dekarza wyklucza lęk wysokości – za to zręczność i zdolność do utrzymania równowagi na stromych dachach są bardzo istotne. Dodatkowo dekarz musi mieć dobrą orientację techniczną, potrafić czytać rysunki budowlane i rozumieć zasady przenoszenia obciążeń, by bezpiecznie i zgodnie z projektem wykonać konstrukcję oraz jej wykończenie. Współczesny dekarz to zatem nie tylko rzemieślnik, ale także fachowiec łączący wiedzę z zakresu budownictwa, izolacji, wentylacji i nowych technologii dachowych.

Dziś dekarze pracują z solidnym zabezpieczeniem podobnym do tego, jakiego używają alpiniści. Zmieniły się również technologie montażu pokryć dachowych. Choć jest łatwiej i bezpieczniej to wciąż prace dekarskie wymagają niezwykłej staranności. 

Zakres prac dekarskich 

Dekarz nie jest odpowiedzialny wyłącznie za to, by prawidłowo zamontować pokrycie. Układanie dachówki to tylko jeden z elementów jego pracy. Jego obowiązki na budowie zaczynają się na długo przed wejściem na dach. 

Analiza projektu i doradztwo materiałowe

Każde zlecenie dekarz powinien rozpocząć od szczegółowego zapoznania się z projektem. Analizuje on konstrukcję dachu – czyli więźbę dachową – by ocenić, czy jej parametry pozwolą bezpiecznie zamontować wybrane pokrycie. Więźba to drewniany lub stalowy szkielet, który przenosi ciężar pokrycia dachowego, śniegu i wiatru na ściany nośne. Jeśli projekt lub stan konstrukcji budzi wątpliwości, dekarz może zaproponować wzmocnienia lub modyfikacje.

Warto również poprosić dekarza o pomoc w wyborze odpowiednich materiałów.  Szczególnie że obecnie mamy wiele opcji – od tradycyjnej dachówki ceramicznej, przez lżejszą dachówkę cementową, nowoczesną blachodachówkę, aż po gont bitumiczny czy papę termozgrzewalną. Specjalista od pokryć wyjaśni różnice między nimi.

Montaż konstrukcji i pokrycia dachowego

Zanim dekarz przystąpi do układania pokrycia, weryfikuje on nośność więźby oraz sprawdza, czy jest odpowiednio wypoziomowana i przygotowana. To etap, na którym łatwiej i taniej poprawić ewentualne błędy konstrukcyjne niż później zrywać źle położony dach.

Następnie wykonuje on montaż pokrycia – w zależności od wybranego materiału może to być dachówka, blachodachówka, gont bitumiczny, blacha trapezowa czy papa. Każdy materiał wymaga innej techniki układania, właściwego rozstawu łat, a także użycia odpowiednich mocowań.

Ważnym elementem tego etapu są obróbki blacharskie – czyli precyzyjne docinanie i montaż arkuszy blachy w newralgicznych miejscach, takich jak okolice kominów, koszy dachowych, okien czy krawędzi połaci. Dobrze wykonane obróbki chronią dach przed przeciekami, a ich jakość decyduje o trwałości całej konstrukcji.

Izolacja i wentylacja

Estetyka pokrycia jest ważna, ale ważniejsza jest jego funkcjonalność. Ma chronić dom przed wilgocią i dobrze izolować, by uniknąć dużych strat ciepła. Dlatego do obowiązków dekarza należy również przygotowanie warstwy izolacyjnej – dobranej do rodzaju dachu, wymagań klimatu i preferencji inwestora. 

Drugim niewidocznym, a ważnym etapem prac dekarskich jest wentylacja dachu. Bez odpowiedniej cyrkulacji powietrza w przestrzeni pod pokryciem może dojść do kondensacji pary wodnej, która z czasem zawilgoci konstrukcję i izolację, powodując rozwój pleśni i grzybów. Dekarz planuje i wykonuje system wentylacyjny dachu tak, aby wilgoć była skutecznie odprowadzana na zewnątrz.

Montaż wyposażenia dachowego

Dachy składają się z wielu elementów – nie tylko pokrycia, ale też okna, systemy odprowadzania wody z opadów, bariery przeciwśniegowe czy stopnie i ławy kominiarskie. Ich montażem również powinien zająć się dekarz. W przypadku okien dachowych można zastosować nieco inne rozwiązanie. Wyspecjalizowana ekipa montażowa może pracować pod nadzorem dekarza. Dzięki temu otwory zostaną odpowiednio zabezpieczone, a pokrycie dachowe nienaruszone. 

Organizacja prac na dachu 

Do obowiązków dekarza należy także organizacja całego procesu robót. Sporządza on obmiary i przedmiary, przygotowuje wstępny kosztorys, zamawia materiały, ustawia rusztowania i zabezpieczenia, a następnie nadzoruje przebieg prac.

Po czym poznasz fachowca?  

Dobry dekarz nie musi mieć dużego doświadczenia – chociaż to na pewno jest pomocne. Za to powinien posiadać wiedzę i umiejętności, które pozwolą przeprowadzić proces budowy dachu od projektu po odbiór. Fachowca poznasz po tym, że sprawnie porusza się w tematyce technicznej i dostępnych rozwiązaniach. 

Pracuje metodycznie i  zanim zacznie pracę, sprawdza projekt, ocenia konstrukcję więźby i proponuje optymalne materiały dopasowane do potrzeb budynku oraz budżetu inwestora. Potrafi prawidłowo ułożyć pokrycie dachowe, wykonać precyzyjne obróbki blacharskie oraz zamontować elementy dodatkowe, takie jak okna dachowe, rynny czy bariery przeciwśniegowe. Co więcej, realizuje zlecenie zgodnie z harmonogramem, reaguje na problemy i zapewnia trwałość dachu oraz zapewnia serwis i konserwację w razie potrzeby.