Projektowanie dużej kuchni powinniśmy rozpocząć od określenia budowy naszego wnętrza. Szczególnie ważny jest jej kształt – inaczej zaaranżujemy kuchnię w regularnym prostokącie, a inaczej kuchnię na planie kwadratu. To właśnie od kształtu pomieszczenia oraz od jego wielkości będzie zależeć rodzaj zabudowy i ulokowanie poszczególnych urządzeń wchodzących w skład kuchennej aranżacji. Pod uwagę należy wziąć również przyłącza: wodne, elektryczne, gazowe.

Uwaga: Projekt kuchni powinien zawierać rzut z góry oraz rzuty boczne.

Ergonomia w dużej kuchni – podział na strefy robocze i zastosowanie trójkąta roboczego

Przyjmuje się, że zastosowanie zasad kuchennej ergonomii w projekcie kuchni może skrócić czas przygotowywania posiłków nawet o 60%. Co więcej, nam – użytkownikom – łatwiej będzie się poruszać po dużej przestrzeni. Pamiętajmy o tym, że praktycznie codziennie powtarzamy te same czynności, takie jak: wypakowywanie zakupów do lodówki i szafek, umycie produktów spożywczych, krojenie żywności, korzystanie z kuchenki (płyty kuchennej) czy z piekarnika. Wyznaczanie stref w kuchni oraz kierowanie się zasadą trójkąta roboczego nie jest więc wymysłem architektów, a ma na celu stworzyć wygodną i praktyczną kuchnię.

Projektując dużą kuchnię, pod uwagę należy wziąć strefy robocze:

 

• strefę zapasów – obejmuje: lodówkę, zamrażarkę, szafki na produkty spożywcze niewymagające chłodzenia;
• strefę przechowywania – składa się z szafek na naczynia, garnki, sztućce, małe AGD itp.;
• strefę mokrą (zmywania) – obejmuje zlewozmywak i kosze na śmieci (ulokowane zazwyczaj pod zlewem);
• strefę gotowania – w jej skład wchodzą: kuchenka (płyta indykcyjna), piekarnik, kuchenka mikrofalowa, okap kuchenny;
• strefę przygotowywania posiłków – obejmuje przede wszystkim blaty kuchenne oraz wyspę kuchenną, a także dodatkowe elementy (deski do krojenia, stojaki na noże, relingi kuchenne, pojemniki z przyprawami).

Natomiast wspomniana wyżej zasada trójkąta roboczego określa najbardziej funkcjonalne ustawienie trzech podstawowych elementów w kuchni, czyli: lodówki, zlewozmywaka, kuchenki. Trójkąt rysuje się w odniesieniu do rzutów pomieszczenia, a wymienione wyżej trzy elementy powinny zostać ulokowane na wierzchołkach trójkąta i blisko siebie:

 

• odległość pomiędzy lodówką a kuchenką (płytą kuchenną/piekarnikiem) – powinna optymalnie wynosić od 120 do 270 centymetrów;
• odległość pomiędzy lodówką a zlewozmywakiem – od 120 do 210 centymetrów;
• odległość między zlewozmywakiem a kuchenką (płytą kuchenną/piekarnikiem) – powinna wynosić od 120 do 210 centymetrów.

Co więcej, unikajmy umieszczania lodówki w pobliżu kuchenki, piekarnika oraz okna, ponieważ może to zwiększać zużycie prądu.

W przypadku zabudowy jednorzędowej wprowadzenie zasady trójkąta roboczego w kuchni nie jest możliwe. W dużej kuchni możemy natomiast wprowadzić jeden duży trójkąt roboczy oraz mniejsze trójkąty pomocnicze.

Więcej niż jeden trójkąt sprawdzi się zwłaszcza w sytuacji, gdy piekarnik będzie ulokowany w innym miejscu niż kuchenka/ płyta kuchenna. Wówczas tworzymy dwa trójkąty: lodówka, zlewozmywak, kuchenka/płyta kuchenna oraz lodówka, zlewozmywak, piekarnik.

Jaki układ do dużej kuchni?

Prawdą jest, że kuchnia o dużym metrażu daje mnóstwo możliwości aranżacyjnych. Jednak kluczem do sukcesu jest odpowiedni projekt. Na niekorzyść dla wnętrza może zadziałać zarówno zbyt duża liczba szafek, jak i zbyt mało miejsca do przechowywania żywności, naczyń, garnków itp. Architekci do dużych kuchni zalecają zwłaszcza: 

 

• zabudowę w kształcie litery „U”,
• zabudowę w kształcie litery „G”,
• zabudowę dwurzędową,
• połączenie kuchni z salonem, jadalnią korytarzem (tak zwana kuchnia otwarta).

Najczęściej wybierana jest zabudowa kuchni w kształcie litery „U”, zabudowa dwurzędowa oraz kuchnia z wyspą. Unikajmy zabudowy jednorzędowej – dedykowana jest do mniejszych wnętrz i aneksów kuchennych.

Zabudowa dwurzędowa w dużej kuchni

W zabudowie dwurzędowej szafki, blaty i urządzenia zlokalizowane są po przeciwnych ścianach w kuchni. Po jednej stronie, zgodnie z zasadą trójkąta roboczego, można umieścić na przykład: blat pomocniczy, zlewozmywak, główny blat roboczy, kuchenkę z piekarnikiem (lub płytę kuchenną). Natomiast po drugiej stronie znajdą się przede wszystkim lodówka i blat pomocniczy.

Co ważne, zabudowa dwurzędowa sprawdza się w dość szerokich kuchniach (przy minimalnej szerokości 240 centymetrów). Minimalna odległość pomiędzy dwoma rzędami szafek powinna wynieść od 90 do 120 centymetrów.

Zabudowa w kształcie litery „U” w dużej kuchni

W układzie w kształcie litery „U” wyróżniamy trzy tak zwane ciągi robocze: dwa wzdłuż przeciwległych ścian oraz trzeci – poprzeczny i połączony ze ścianami. Najważniejsze trzy elementy trójkąta roboczego (przypominamy – lodówka, zlewozmywak, kuchenka) ustawione są wzdłuż innej ściany, przy czym najlepiej, aby kuchenka i lodówka znajdowały się w bocznych ciągach roboczych.

Uwaga: Zabudowę w kształcie litery „U” można zastosować również w kuchni otwartej. 

Zabudowa w kształcie litery „G” w dużej kuchni

Zabudowa w kształcie litery „G” dedykowana jest kuchniom o dużym metrażu i najlepiej sprawdza się w przestrzeniach na planie kwadratu. Popularnością cieszy się zwłaszcza zastosowanie we wnętrzu wyspy lub półwyspu kuchennego.

W tym rodzaju zabudowy kuchennej do dyspozycji mamy od 2 do 3 narożników, które najlepiej wykorzystać, wybierając wysuwane systemy cargo, karuzele (obrotowe półki, które przymocowane są do osi) czy szuflady o odpowiednio wyprofilowanym kształcie. Unikajmy natomiast stawiania w narożniku kuchenki czy piekarnika – najlepiej, aby dostęp do tych elementów wyposażenia był z trzech stron.

Duża kuchnia z wyspą

Duża kuchnia z wyspą cieszy się niemałą popularnością, ponieważ jest to przede wszystkim rozwiązanie ergonomiczne. Dlaczego? Na wyspie kuchennej możemy zlokalizować kilka stref roboczych: strefę przygotowywania posiłków, strefę gotowania, strefę mokrą.

Uwaga: Wysokość wyspy kuchennej najlepiej dobrać do wzrostu domowników. Wyspa kuchenna powinna charakteryzować się taką samą wysokością, co szafki kuchenne. W przypadku wysp kuchennych o wysokości około 100 centymetrów zaleca się zakup stołków barowych lub hokerów.

Natomiast projektując kuchnię otwartą z wyspą, możemy stworzyć spójne wnętrze poprzez zachowanie tych samych kolorów i faktur ścian oraz podłóg zarówno w kuchni, jak i w salonie, korytarzu czy w innym pomieszczeniu, z którym została połączona kuchnia. Wówczas jeszcze bardziej otworzymy przestrzeń i sprawimy, że będzie ona jednolita.

Uwaga: Dysponując dużym metrażem, możemy zaprojektować również kuchnię z jadalnią lub kuchnię ze spiżarnią. 

Jak rozmieścić zabudowę kuchenną? Odległości

Wiemy już, jakie układy nadają się do dużej kuchni. Warto, abyśmy również poznali zalecane odległości pomiędzy elementami wyposażenia kuchni.

Uwaga: Planując rozmieszczenie szafek, weźmy pod uwagę nie tylko strefy robocze, ale również szacowaną częstotliwość korzystania z ich zawartości. Co to oznacza w praktyce? Szafki i półki, które będziemy otwierać i zamykać najczęściej, powinny znaleźć się „w zasięgu ręki”.

Wymiary poglądowe zabudowy kuchennej:

 

• górna zabudowa kuchenna najczęściej ma około 40 centymetrów wysokości oraz 30 centymetrów głębokości;
• wysokość szafek dolnej zabudowy kuchennej powinna być zależna od wysokości blatu roboczego – najczęściej dolne szafki mają wysokość 85 centymetrów;
• szafki narożne najczęściej mają wymiary 60 x 60 centymetrów;
• odległość pomiędzy górną a dolną zabudową kuchenną nie powinna być mniejsza niż 45 centymetrów;
• długość głównego blatu roboczego powinna wynosić od 60 do 120 centymetrów;
• wysokość blatów roboczych i pomocniczych powinna zostać indywidualnie dopasowana do wzrostu domowników, którzy będą najczęściej korzystać z kuchni (wówczas mierzymy odległość od zgiętego łokcia do podłogi, a następnie od uzyskanego wyniku odejmujemy 15 centymetrów);
• zlewozmywak jednokomorowy najczęściej montowany jest w szafkach o szerokości 50 centymetrów;
• zlewozmywak dwukomorowy montowany jest w szafkach o szerokości 80 centymetrów;
• standardowo piekarnik umieszcza się w szafkach o szerokości 60 centymetrów, a płytę kuchenną w szafkach o szerokości od 60 do 80 centymetrów.

Uwaga: Dobrym rozwiązaniem w przypadku kuchni o dużym metrażu będzie zamówienie mebli wykonywanych pod indywidualny wymiar. Wówczas będziemy mieć pewność, że przestrzeń zostanie maksymalnie wykorzystana.

Stół w dużej kuchni – jakie powinien mieć wymiary?

Jeżeli w projekcie domu nie zostało uwzględnione oddzielne pomieszczenie na jadalnię, to przy odpowiednim rozmieszczeniu szafek jak najbardziej możemy zdecydować się na postawienie stołu w przestrzeni naszej kuchni. Ogólna zasada mówi, że jedna osoba potrzebuje około 60 centymetrów długości stołu, natomiast odległość pomiędzy osobami siedzącymi naprzeciwko siebie powinna wynosić minimalnie 100 centymetrów. Wybierając klasyczny stół z blatem prostokątnym, jego wymiary powinny prezentować się następująco:

 

• stół dla dwóch osób – 60 cm x 80 cm,
• stół dla czterech osób – 80 cm x 120 cm,
• stół dla sześciu osób – 80 cm x 140 cm,
• stół dla ośmiu osób – 80 cm x 160 cm.

Natomiast w przypadku stołu okrągłego pod uwagę bierze się średnicę blatu. Średnica minimalna w przeliczeniu na użytkowników:

 

• dwie osoby – 70 cm, 
• cztery osoby – 80 cm,
• sześć osób – 120 cm,
• osiem osób – 150 cm,
• dziesięć osób – 170 cm. 

Projekt dużej kuchni – oświetlenie i rozmieszczenie gniazdek elektrycznych

Ważną częścią projektu kuchni jest również zaplanowanie oświetlenia i gniazdek elektrycznych. Zwłaszcza w przypadku dużej kuchni jedno źródło światła sztucznego nie wystarczy. Powinniśmy postawić na oświetlenie ważnych elementów jej wyposażenia, czyli: kuchenki (płyty kuchennej), blatu roboczego, zlewozmywaka, stołu, wyspy kuchennej. Punktowe lampki halogenowe możemy wmontować w szafki, a także wykorzystać listwy LED.

Przyjmuje się, że im więcej gniazdek elektrycznych w kuchni, tym lepiej. Do prądu bowiem będą podłączone praktycznie wszystkie urządzenia, nie tylko lodówka, piekarnik, mikrofalówka czy zmywarka. Często zapominamy o małym AGD, o: ekspresach kuchennych, blenderach, mikserach, opiekaczach, tosterach, czajnikach elektrycznych, robotach kuchennych. Równocześnie starajmy się, aby z jednego obwodu zasilanych było jak najmniej urządzeń. Instalacja w dużej kuchni składa się więc z kilku obwodów elektrycznych, na przykład z: osobnego obwodu do urządzeń przenośnych, osobnego obwodu do kuchenki i piekarnika, osobnych obwodów do urządzeń elektrycznych o dużej mocy.

Uwaga: Pamiętajmy o tym, że minimalna odległość gniazdka elektrycznego od zlewozmywaka powinna wynosić  30 centymetrów.

Kolorystyka mebli do dużej kuchni

Do małych kuchni polecane są zwłaszcza meble w jasnych barwach oraz z lakierowanymi frontami – wówczas przestrzeń dodatkowo się powiększa. Natomiast w kwestii doboru mebli do dużej kuchni mamy pełną dowolność. Jasne barwy, a także czernie i lakierowane fronty, nadadzą wnętrzu eleganckiego charakteru, natomiast połączenia kolorystyczne – ożywią naszą kuchnię. Współcześnie w kuchniach królują takie materiały jak: naturalne drewno, szkło, granit i marmur (na blatach kuchennych).

Przeczytaj: Kuchnia zamknięta – projekt, wymiary, aranżacja