Czym jest wyspa kuchenna?

Wyspa kuchenna to wolnostojące szafki kuchenne, które pokryte są blatem. Wyspę można zaaranżować w kuchniach otwartych na salon oraz w kuchniach zamkniętych. Najczęściej projektuje się ją w układzie w kształcie litery „L”, w układzie w kształcie litery „U”, w układzie w kształcie litery „G” i umieszcza w takim miejscu, aby użytkownicy mogli z niej komfortowo korzystać z każdej strony. 

Wyspa tworzona jest na polu kwadratu lub prostokąta. Dostępne są również wyspy na kształt litery „L”, gdzie jeden z jej boków łączy się ze ścianą lub z elementem zabudowy kuchennej. Wyspa stawiana jest na środku kuchni lub z jej boku. 

Co więcej, wyspy kuchenne można podzielić na kilka rodzajów. Wyróżniamy:

 

• wyspy kuchenne wolnostojące – to najpopularniejsze rozwiązanie w naszych kuchniach;
• wyspy kuchenne mobilne;
• wyspy kuchenne dwupoziomowe;
• wyspy kuchenne z nadstawką.

Wyspa kuchenna a metraż pomieszczenia

Tak jak wspomnieliśmy, wyspę kuchenną można zaprojektować zarówno w kuchniach otwartych, jak i w kuchniach zamkniętych. Ważne jest jednak, aby wyspa nie utrudniała swobodnego przemieszczania się, a także korzystania z elementów dolnej zabudowy meblowej. Dlatego też przyjmuje się, że kuchnia zamknięta, w której zostanie ulokowana wyspa, powinna liczyć około 20 metrów kwadratowych. Wyspa kuchenna w zbyt małych pomieszczeniach nie tylko negatywnie wpłynie na ich funkcjonalność, ale również będzie się gorzej prezentować i może wizualnie pomniejszyć wnętrze.

Pomiędzy wyspą kuchenną a zabudową powinien powstać pas wolnej przestrzeni, który umożliwi domownikom swobodne poruszania się czy korzystanie z lodówki i zamrażarki. Optymalna odległość wyspy od innych elementów zabudowy kuchennej powinna wynosić około 110-120 centymetrów. Natomiast odległość wyspy od ściany powinna wynosić minimum 60 centymetrów, natomiast optymalnie – 90 centymetrów.

Jak zaprojektować ergonomiczną kuchnię z wyspą?

Kuchnia z wyspą przede wszystkim powinna wpisywać się w zasady kuchennej ergonomii. Dlaczego jest to takie ważne? Zaprojektowanie ergonomicznego wnętrza może skrócić czas przygotowywania posiłków, a także ułatwić gotowanie i zmniejszyć dystans pokonywany w kuchni. Projekt powinien uwzględniać więc trójkąt roboczy – rysuje się go w odniesieniu do rzutów pomieszczenia. Trójkąt roboczy determinuje jak najbardziej funkcjonalne usytuowanie trzech elementów, które będą tworzyć jego wierzchołki. Są to: lodówka, zlewozmywak, kuchenka/piekarnik. Optymalne odległości pomiędzy nimi prezentują się następująco:

 

• odległość pomiędzy lodówką a kuchenką lub lodówką a piekarnikiem – od 120 do 270 centymetrów;
• odległość pomiędzy lodówką a zlewozmywakiem – od 120 do 210 centymetrów;
• odległość pomiędzy zlewozmywakiem a kuchenką lub odległość pomiędzy zlewozmywakiem a piekarnikiem – od 120 do 210 centymetrów lub 90 centymetrów (w przypadku kuchni o niewielkim metrażu).

Wyspa kuchenna a podział na strefy robocze

Kolejną ważną kwestią związaną z kuchenną ergonomią jest podział zabudowy kuchennej na strefy robocze. Wyróżnia się:

 

• strefę zapasów – w jej skład wchodzi przede wszystkim lodówka, zamrażarka oraz szafki do przechowywania produktów spożywczych niewymagających chłodzenia; strefa zapasów to także wydzielone pomieszczenie na domową spiżarnię;
• strefę przechowywania – obejmuje szafki zabudowy kuchennej, w których przechowuje się akcesoria kuchenne, garnki sztućce; do tej strefy należą również szafki do zabudowy AGD;
• strefę mokrą (zmywania) – należy do niej zlewozmywak, zmywarka oraz szafka pod zlewem, w której najczęściej umieszcza się kosze do segregacji odpadów, ale również i akcesoria do sprzątania;
• strefę gotowania – obejmuje kuchenkę (płytę grzewczą), piekarnik, kuchenkę mikrofalową, okap kuchenny;
• strefę przygotowywania posiłków – należą do niej blaty robocze (blat główny i blaty pomocnicze).

Tak jak wspomnieliśmy wyżej, wyspy kuchenne cieszą się niemałą popularnością zwłaszcza ze względu na to, że są funkcjonalne. Wyposażając wyspę kuchenną w półki, szuflady, płytę grzewczą, piekarnik, zlewozmywak, możemy na niewielkiej powierzchni stworzyć kilka stref roboczych: strefę przechowywania, strefę zmywania, strefę gotowania, strefę przygotowywania posiłków.

Wyspa kuchenna może również odgrywać rolę stołu. Jednak, aby komfortowo spożywać posiłki na jej blacie, zaleca się wybór wyższych modeli – od 100 do 110 centymetrów wysokości, przy czym standardowo wyspa kuchenna ma około 85-90 centymetrów wysokości. Do wysokich wysp kuchennych wystarczy dokupić krzesła barowe.

W przypadku dużych kuchni otwartych wyspa kuchenna naturalnie oddziela przestrzeń kuchenną od reszty salonu, czyli od części wypoczynkowej.

Wyspa kuchenna – jakie powinna mieć wymiary?

Wymiary wyspy kuchennej powinny zależeć od jej przeznaczenia oraz zostać odpowiednio dopasowane zgodnie z metrażem pomieszczenia. Przyjmuje się, że minimalny rozmiar wyspy kuchennej to 60-80 centymetrów x 60 centymetrów. Co ważne, na takiej wyspie możemy zaplanować wyłącznie szafki, szuflady, półki oraz oczywiście blat roboczy. Jeżeli na wyspie kuchennej planujemy spożywać posiłki, to długość blatu powinna wynosić minimum 140 centymetrów. Duża wyspa kuchenna, która zawiera płytę kuchenną, zlewozmywak i blat roboczy, powinna mieć minimum 210 centymetrów długości.

Jeżeli na wyspie kuchennej planujemy zlewozmywak, to długość blatu powinna uwzględniać około 50 dodatkowych centymetrów, które ułatwią zmywanie – na blacie koło zlewu można ustawić brudne lub czyste naczynia. Blat wyspy kuchennej powinien więc mieć powyżej 120 centymetrów długości, przy czym warto podkreślić, że najczęściej wybieramy zlewy dwukomorowe. Natomiast planując również zmywarkę na wyspie, wystarczy nam zlew jednokomorowy. Co ważne, zmywarki nie umieścimy bezpośrednio pod zlewem – wówczas będziemy potrzebować dodatkowych 45 lub 60 centymetrów blatu.

Projektując na wyspie płytę grzewczą, po obu jej bokach należy zaplanować blaty pomocnicze o długości 30-40 centymetrów. Ze względów bezpieczeństwa płytę warto umieścić w taki sposób, aby nie znajdowała się przy samej krawędzi blatu.

Uwaga: Jeżeli w kuchni, zwłaszcza otwartej, prócz wyspy kuchenne planujemy także stół z krzesłami, to należy umieścić go w odległości minimum 140 centymetrów od wyspy kuchennej. 

Wysokość wyspy kuchennej

Wysokość wyspy kuchennej najczęściej dobierana jest do wysokości reszty szafek wchodzących w skład zabudowy kuchennej. Standardowo więc wyspa ma około 85-90 centymetrów wysokości. Aby zwiększyć komfort korzystania z wyspy kuchennej (zwłaszcza planując na niej strefę przygotowywania posiłków, strefę gotowania, strefę zmywania), należy dopasować jej wysokość do indywidualnych parametrów, czyli zgodnie ze wzrostem domowników, którzy będą najczęściej gotować.

Jak wybrać wyspę kuchenną zgodnie ze wzrostem użytkowników? Wystarczy zmierzyć odległość od miejsca zgięcia łokcia do podłogi, a następnie od uzyskanego wyniku odjąć 15 centymetrów.

Wyspa kuchenna a projekt instalacji

Architekci podkreślają, że wyspę kuchenną należy uwzględnić już na początku projektowania kuchni. Dlaczego? Chcąc umieścić na wyspie płytę grzewczą, piekarnik, zlewozmywak czy zmywarkę, często należy poprowadzić pod posadzką instalację wodno-kanalizacyjną, instalację elektryczną lub instalację gazową.
Instalacja wodno-kanalizacyjna jest konieczna w sytuacji, gdy na wyspie planujemy zlewozmywak lub zmywarkę. W przypadku tej instalacji przewody mają największą średnicę i muszą zostać prowadzone ze spadkiem, który zapewnia ściekom odpływ grawitacyjny. Tym samym przewody instalacji kanalizacyjnej jest najtrudniej ukryć. Instalację można poprowadzić: 

 

• od najbliższego pionu – pod posadzką pomieszczenia,
• przez strop z pomieszczenia zlokalizowanego pod kuchnią.

Odradza się natomiast doprowadzanie instalacji gazowej do kuchenki ze względu na wymogi techniczne. Lepszym rozwiązaniem będzie płyta grzewcza lub piekarnik. Wówczas należy poprowadzić jedynie instalację elektryczną. 
Wyspę warto zaopatrzyć również w gniazdka elektryczne, które mogą przydać się do podłączenia małych sprzętów AGD. Kable układa się:

 

• pod posadzką – w bruździe w gładzi betonowej,
• w pomieszczeniu znajdującym się pod kuchnią – w suficie podwieszanym, wówczas wystarczy przebić się przez strop zlokalizowany w okolicy wyspy.

Gniazdka mogą zostać wbudowane w blat roboczy w taki sposób, aby zostały sprytnie ukryte pod jego powierzchnią – wówczas są odsłaniane lub wysuwane na przycisk.

Nad wyspą kuchenną, która zostanie wyposażona w płytę grzewczą, warto zainstalować okap sufitowy lub wyspowy, który będzie zapobiegać rozprzestrzenianiu się niepożądanych zapachów podczas gotowania. Okap może pracować w obiegu zamkniętym lub otwartym. Okap pracujący w układzie zamkniętym to tak zwany pochłaniacz, które podłączony jest do komina. Wówczas zasysa powietrza oraz przepuszcza je przez dedykowany filtr węglowy, a następnie oddaje z powrotem do kuchni. Poza instalacją elektryczną będziemy więc potrzebować odprowadzenia powietrza do komina wentylacyjnego. Rurę można jednak ukryć w suficie podwieszanym.

Oświetlenie wyspy kuchennej

Projekt kuchni z wyspą powinien również uwzględniać rozmieszczenie źródeł światła. Zarówno w kuchniach zamkniętych, jak i w kuchniach otwartych jedno główne źródło światła sztucznego nie wystarczy. W pomieszczeniu należy doświetlić: wyspę kuchenną (bez względu na to, jaka będzie jej funkcja), blaty robocze, kuchenkę, zlewozmywak, stół. 

W przypadku wyspy kuchennej niemożliwe będzie ukrycie listwowego oświetlenia w szafkach górnej zabudowy. Najlepiej więc zdecydować się na wiszące lampy.